گیت ولو یا شیر فلکه کشویی یا شیر دروازه ای
شیر گیت ولو gate valve از ساده ترین و قدیمی ترین مکانیزم برای کنترل جریان سیال استفاده می نماید. از قدیم الایام برای کنترل جریان آب در جویها از یک دریچه مستطیلی که از دو طرف در یک قاب شیار دار قرار داشت استفاده میکردند . در این شیرها با قرار گرفتن دریچه کشوئی شیر که میتواند شکل مستطیلی یا دایره ای داشته باشد در شیار سیت عبور سیال متوقف گشته و برعکس زمانی که این دریچه کشوئی به بالاترین موقعیت خود برسد سیال بدون وجود هیچ مقاومت و افت فشاری به مسیر خود ادامه می دهد.
گیت ولو
این شیرها در صنعت معمولا به صورت فلنجی بوده و برای جلو گیری از نشتی، از گسکت (gasket) یا واشرهای مربوطه استفاده می گردد.
به جهت اینکه عبور سیال رابطه مشخصی با باز شدن کشوی شیر ندارد از شیر کشوئی معمول بجز مواردی که به شکل خاصی طراحی گردیده اند نمی توان برای کنترل کامل عبور سیال استفاده نمود و بیشتر از گیت والوها در حالت کامل بسته یا باز استفاده می گرد.
شیر دروازه ای:
شیر کشویی یا گیت ولو (Gate Valve) در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی بسیار پرکاربرد است که معمولا” دارای دیسکی با حرکت خطی است که برای شروع یا قطع جریان در سیال استفاده میشود. این ولو قابل تنظیم نبوده و قابلیت تنظیم دریچه‌ای جریان را نیز ندارد.
علت نامگذاری دروازه ((Gate از قرارگرفتن دیسک در جریان سیال گرفته شده است. به Gate Valve گاهی اوقات Slide Valve نیز گفته میشود. این ولوها دارای حرکت خطی می‌باشند. گیت ولو، جهت رساندن افت فشار به پائین‌ترین سطح، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
گیت ولو
انواع شیر دروازه ای:
دو نوع گیت ولو در مهندسی نفت و گاز موجود است. نوع اول گیت ولو موازی( Parallel) که از یک دیسک تخت دروازه ایی در بین نشیمنگاه موازی قرار داده می شود.
این ولو لبه بسیارتیزی در قسمت پایین خود دارد که جهت برش واز بین بردن ذرات جامدورودی در ولو است.
نوع دیگر آن دارای دروازه هایی بصورت گوِوه ایی شکل میباشد که به منظور بسته شدن در حالت Shut Off از دو Seat مورب و یک Gate مورب استفاده می شود .
دیسک یک گیت ولو (Gate Valve) وقتیکه کاملا باز (ON ) میشود، دیسک بطور کامل از مسیر عبور جریان برداشته میشود. این خاصیت باعث از بین رفتن هرگونه مقاومتی در ولو در هنگامی که شير باز است میشود. وقتیکه ولو بطور کامل بسته (Off) شد توسط یک رینگ آب بند دیسکی، صفحه اصلی آب بند می شود.
آلیاژ گیت ولو:
گیت ولو ها معمولا از چدن ، چدن نشکن، فولاد کربنی ، فولاد ضد زنگ ، فولاد آلیاژی و استیل فورج شده ، ساخته میشود. استاندارد گیت ولو ها ASME B16.34 و استاندارد Face to Face آنها ASME B16.10 و استاندار فلنج های آن نیز ASME B16.5 می باشد.
گیت ولو
کاربردهای شیر فلکه کشویی:
بیشترین کاربرد گیت ولو (Gate Valve) در سرویس ها و خطوطی است که عایق میشوند و درسیالهایی که هدف بستن جریان است استفاده میشود.
گیت و گلوب ولوهای (Gate and globe valves) دو طرفه (دوسر) در اندازه های ½” تا ۴۸″ در دسترس می باشند و بصورت دستی یا پیکر بندی شده و فعال با مواد گوناگون و استاندارد های آزمایش شده، ارئه می شود.
گیت ولوها از متریال های زیر ساخته شده اند:
Brass Gate Valves
Bronze Gate Valves
Cast Iron Gate Valves
مشخصات فنی شیر کشویی کیتز
شیر کشویی کیتز که به آن گیت ولو یا شیر دروازه ای کیتز هم گفته می شود مطابق استاندارد API600 طراحی شده و برای قطع و وصل از سایز 40 میلی متر تا سایز 900 میلی متر در کلاس های 150، 300، 600، 900، 1500 و 2500 در برنامه روزانه تولید می گردد. برای سایز های 900 میلی متر به بالا به صورت سفارشی در متریال های فولاد و استیل و آلیاژی قابل تولید می باشند. شیر کشویی کیتز در سال 1989 استاندارد ISO 9001 را کسب کرد.
اجزاء شیر کشویی کیتز یا گیت ولو Kitz
از شیر کشویی Kitz کلاس های 150 تا 2500 مطابق استاندارد API 600 در صنایع نفت، پتروشیمی، گاز و نیروگاه ها و غیره قابلیت استفاده دارد.
بدنه شیر کشویی کیتز از انواع فولاد و استیل با گرید های متفاوت و برنز و برنج در سایز های 40 میلی متر تا 900 میلی متر تولید می گردد. شیر کشویی کیتز مطابق API 600 طراحی و در سه نوع اتصال دنده ای، فلنجی و جوشی مطابق استاندارد تولید می گردد.
بونت شیر کشویی Kitz که به آن درپوش هم گفته می شود، از جنس بدنه می باشد و روی بدنه با پیچ یا جوش متصل می شود. فلکه و یوک روی بونت مونتاژ می شوند. ضخامت و جنس و استاندارد طراحی بونت شیر دروازه ای کیتز کاملا مطابق با بدنه شیر دروازه ای کیتز می باشد.
دیسک شیر کشویی کیتز با توجه به نوع سیال، فشار کاری و درجه حرارت انتخاب می شود. دیسک یا همان مجرابند شیر فلکه کشویی کیتز در جنس های WCB ,F6 ,SS304 ,SS316 ,SS304L ,SS316L و غیره تولید می گردد. کیفیت دیسک شیر کشویی کیتز بسیار مهم است زیرا بیشترین تماس را با سیال دارد. دیسک شیر دروازه ای کیتز در دو مدل دیسک یک تکه (Solid Wedge) و دیسک فلکسیبل (Flexible Wedge) تولید می گردد.
سیت رینگ کشویی کیتز با توجه به درجه حرارت، فشار کاری و نوع سیال از جنس های مختلف انتخاب و ساخته می شود. مجرابند روی سیت رینگ نشسته و آببندی کامل را انجام می دهد. سیت رینگ یا با پیچ و پرچ یا با جوش روی نشیمنگاه یا همان سیت نصب می شود. در هنگام نصب سیت رینگ باید سطح نشیمنگاه تمیز و سیت رینگ کاملا روی سیت نشسته باشد و بعد از آن، اتصال محکم شود. اگر کوچکترین روزنه ای داشته باشد آب بندی کامل انجام نمی شود و سیال از روزنه عبور می کند و در اصطلاح لیکج یا همان نشتی ایجاد می شود.
پکینگ گلند شیر دروازه ای کیتز با توجه به شرایط دمایی و نوع سیال در جنس های مختلف تفلون، گرافیت، آزبست، کربن فیبر و غیره استفاده می شود. در مواقع خاص با توجه به نیاز و شرایط شیر کشویی، امکان ساخت از متریال های خاص وجود دارد.